Türk Sivil Havacılığında Meslek Gruplarının Hukuki Statüsü ve Hakları

Havacılık sektörü, Türkiye’de diğer tüm meslek alanlarından farklı olarak özel bir hukuk rejimiyle yönetiliyor. “Türk Sivil Havacılık Sektöründe Meslek Gruplarının Hukuki Rejimi, Tabi Olduğu Kanunlar ve Mesleki Hakların Analizi” başlıklı çalışmada, pilotlardan bakım teknisyenlerine kadar tüm çalışanların hangi yasal düzenlemelere tabi oldukları ayrıntılı biçimde incelendi.

Sivil havacılığın temelini 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu oluşturuyor. Ancak sektördeki mesleki hak ve yükümlülüklerin büyük kısmı, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün yayımladığı SHY (Yönetmelik) ve SHT (Talimat) serisi mevzuatla belirleniyor. Bu düzenlemeler, uçuş emniyeti kadar çalışanların görev, dinlenme ve lisanslama süreçlerini de şekillendiriyor.

Yaptığımız İncelemeye Göre:

Uçucu personel (pilot, kabin memuru) 4857 sayılı İş Kanunu’ndan istisna tutulmuş durumda. Bu grup, Türk Borçlar Kanunu ve SHT-FTL Talimatı kapsamında değerlendiriliyor.

Teknik bakım personeli ve yer hizmetleri çalışanları, 4857 Sayılı İş Kanunu hükümlerine tabi. Ancak görev yapabilmeleri, SHY-66 ve SHY-22 yönetmeliklerindeki lisans ve yeterlilik şartlarını yerine getirmelerine bağlı.

Hava trafik kontrolörleri ise kamu personeli statüsünde görev yapıyor ve DHMİ mevzuatına tabi.

Bu ikili hukuk yapısı, hem çalışanların haklarının korunması hem de operasyonel emniyetin sağlanması açısından hassas bir denge oluşturuyor.

Sonuç olarak, havacılık sektöründe hukuki uyum (compliance) sadece iş kanunlarına bağlı kalmakla sınırlı değil. Şirketlerin lisanslarının, ruhsatlarının ve operasyonel yetkilerinin devamlılığı, aynı zamanda SHGM’nin teknik mevzuatına tam uyum gerektiriyor.

Bu analiz, Hava-Sen tarafından sektördeki tüm çalışanların adil, şeffaf ve emniyetli bir çalışma düzenine kavuşması amacıyla yürütülen çalışmaların bir parçasıdır. Daha fazla bilgiyi aşağıdaki PDF Dokümanda bulabilirsiniz.