Sorular Cevaplar
Sorular ve Cevaplar
Genel Kurul Haberleri
Uçak Kazaları
Kural dışı yolcularla ilgili prosedürlere göre, uçuş ekiplerinin yönlendirmelerine uymayan, uçuş ekiplerine hakaret eden yolcular, artık bir yolcu değildir ve derhal uçuştan indirilmelidir. Eğer böyle bir durum uçuş sırasında meydana gelirse yolcunun kısıtlanması gereklidir.
Türk Hava Yollarının, bu olay karşısındaki hemen aksiyon alması ve kuralları tanımayan, saygısız ve hakaret eden bu yolcunun uçuşuna müsaade etmemesi ve kara listeye (blacklisted unruly passengers) almasını memnuniyetle karşılıyoruz. Uçuş ekiplerinin, uçuş emniyeti ve güvenliği ile ilgili görevlerini yaparken, kuralları tanımayan yolcularla ilgili tolerans olmayacağı bilinmelidir.
Kuraldışı yolcu prosedürü, uluslararası regülasyonlarda ve şirket güvenlik programında bulunmaktadır. Kuraldışı yolcular ve bununla ilgili bilgilendirmeyi aşağıda bulabilirsiniz.
1. Kural Dışı Yolcular (Unruly Passengers) Nedir?
Kural dışı yolcular, uçuş sırasında uçuş ekibinin talimatlarına uymayan, rahatsızlık yaratan, saldırgan davranışlarda bulunan veya uçuş güvenliğini tehlikeye atan yolcuları ifade eder. Bu tür davranışlar fiziksel saldırı, uçuş ekibine direniş, kabinde sigara içmek, alkol veya uyuşturucu kullanımı ve tehdit edici davranışlar gibi durumlardan oluşabilir.
2. Uluslararası Standartlar
Uluslararası hava taşımacılığında kural dışı yolcularla ilgili kurallar, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) ve Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) gibi kuruluşlar tarafından belirlenen standartlarla düzenlenir.
a) ICAO – Tokyo Sözleşmesi (1963)
Tokyo Sözleşmesi, uçuş sırasında suç işleyen veya uçak operasyonlarını tehlikeye atan yolcularla ilgili hükümler içeren temel uluslararası belgedir. Bu sözleşmeye göre, uçuş ekibi kural dışı yolculara müdahale edebilir ve olay yerine varıldığında bu kişilerin yerel yetkililere teslim edilmesini sağlayabilir.
- Kaptanın Yetkileri: Tokyo Sözleşmesi, uçak kaptanına kural dışı yolculara müdahale etme yetkisi verir. Kaptan, tehlike arz eden yolcuları kelepçeleme ve olay yerine inişte teslim etme hakkına sahiptir.
- Yaptırımlar: Sözleşme, kural dışı yolcuların, iniş yaptıkları ülkede cezai veya hukuki yaptırımlara tabi olmasını öngörür.
b) Montreal Sözleşmesi (2014)
2014 yılında yapılan Montreal Protokolü (Montreal Protocol 2014), Tokyo Sözleşmesi’ni güncelleyerek havayolu taşıyıcılarına kural dışı yolcularla başa çıkma konusunda daha fazla yetki sağlamıştır. Bu protokol, kural dışı yolcuların uluslararası yargı önüne çıkarılmasını ve uçuş güvenliğini bozan davranışların daha etkin şekilde cezalandırılmasını amaçlar.
c) IATA Kuralları
IATA’nın havayolu şirketlerine yönelik önerileri de kural dışı yolcularla ilgili prosedürlerin belirlenmesinde önemlidir. IATA, havayolu şirketlerinin kural dışı yolcular için bir “sıfır tolerans politikası” uygulamasını ve uçuş öncesi güvenlik briefingi yapmasını önerir. Ayrıca, uçuş ekiplerinin bu tür olaylarla nasıl başa çıkacağı konusunda düzenli eğitim alması gerektiğini vurgular.
3. Havayollarının Kural Dışı Yolcularla İlgili Prosedürleri
Havayollarının da ICAO ve IATA kurallarına uygun şekilde kural dışı yolculara yönelik bazı uygulamaları bulunmaktadır. Ancak bu konuda çeşitli eksiklikler olabilir:
a) Uçuş Ekibi Eğitimi
Havayollarının uçuş ekibi, kural dışı yolcularla başa çıkmak için eğitim alsa da, bu eğitimlerin güncel ICAO ve IATA standartlarına göre sıkılaştırılması ve daha etkin hale getirilmesi gerekebilir. Kriz yönetimi, iletişim teknikleri ve fiziksel müdahale gibi konuların eğitimlerde daha fazla yer alması faydalı olacaktır.
b) Hukuki Yaptırımlar ve İşbirliği
Kural dışı yolcuların Türkiye’de veya diğer ülkelerde hukuki süreçlere tabi tutulması konusunda daha sıkı bir işbirliği ve takip mekanizması kurulması gerekebilir. Havayollarının, olay sonrası süreçlerde yerel yetkililerle daha hızlı ve etkin bir işbirliği içerisinde olması sağlanmalıdır.
c) Alkol ve Madde Kullanımı Kontrolleri
Bazı kural dışı yolcular, uçuş öncesinde alkol veya uyuşturucu madde kullanımı nedeniyle problem yaratabilir. Havayolları, özellikle uzun mesafeli uçuşlar sırasında alkol servis politikasını gözden geçirebilir ve gerektiğinde bu tür yolculara önceden müdahale edecek kontroller geliştirebilir.
4. Uluslararası Kurallar Gereği Havayollarının Yapması Gerekenler
Havayollarının uluslararası kurallar gereği yapması gereken başlıca iyileştirmeler şunlar olabilir:
- Daha Katı Eğitim Programları: Kural dışı yolcularla ilgili uçuş ekibi eğitimlerinin sıklaştırılması ve olay anında nasıl müdahale edileceği konusunda detaylı kriz yönetimi eğitimleri verilmelidir. Ayrıca, personelin strese dayanıklılığı artırılmalı ve psikolojik destek sistemleri kurulmalıdır.
- Önleyici Tedbirler: Uçuş öncesinde potansiyel kural dışı yolcuları tespit etmeye yönelik önlemler alınmalıdır. Özellikle uçuş öncesi davranışları şüphe çeken yolcular için ek güvenlik kontrolleri uygulanmalıdır.
- İzleme ve Raporlama Sistemleri: Tüm kural dışı yolcularla ilgili olaylar detaylı olarak raporlanmalı ve uluslararası havacılık güvenliği veri tabanları ile paylaşılmalıdır. Böylece tekrar eden olayların önüne geçilebilir.
- Cezai Yaptırımların Uygulanması: Kural dışı yolculara yönelik cezai yaptırımların daha etkin bir şekilde uygulanması sağlanmalıdır. Havayolları, Tokyo ve Montreal Sözleşmeleri uyarınca, bu yolcuların havaalanına iniş yaptıklarında derhal ilgili makamlarla işbirliği yapmalıdır.
5. Sonuç
Havayolları, kural dışı yolcularla mücadelede uluslararası standartlara uygun birçok önleme sahip olsa da, uçuş ekibi eğitimi, hukuki işbirliği ve alkol kontrolleri gibi alanlarda eksiklikler bulunabilir. Uluslararası düzenlemeler, özellikle Tokyo ve Montreal Sözleşmeleri, kural dışı yolculara karşı daha etkin müdahale edilmesi gerektiğini belirtmektedir. Bu bağlamda havayolları, yolcu güvenliği ve uçuş operasyonlarının korunması adına mevcut politikalarını güçlendirebilir ve uçuş ekibi eğitimlerine daha fazla yatırım yapabilir.